سخن از زبان تاجیکی و «شاهنامه» در مؤسسه فرهنگی اکو

16.05.2021 16:41

در تاریخ 15 ماه می سال جاری در مؤسسه فرهنگی اکو در تهران به مناسبت روز پاسداشت زبان فارسی و بزرگداشت «شاهنامۀ» ابولقاسم فردوسی همایش بین المللی مجازی برگزار گشت، که در آن سرور بختی، رئیس مؤسسه فرهنگی اکو، حداد عادل، رئیس فرهنگستان زبان و ادبیات فارسی جمهوری اسلامی ایران، سفیران تاجیکستان و افغانستان در ایران، اهالی علم وادب از افغانستان، قزاقستان، قرقیزستان، آذربایجان، پاکستان، تاجیکستان، ترکیه، ازبکستان و ایران فارسی در زمینۀ نقش زبان فارسی (دری، تاجیکی) و «شاهنامۀ» فردوسی در تاریخ زبان و ادب کشورهای منطقه اکو سخنرانی کردند.

در سخنرانی سفیر تاجیکستان در ایران نظام الدین زاهدی تأکید گردید، که زبان مشترک ما، که امروز با نام های فارسی در ایرن، دری در افغانستان و تاجیکی در تاجیکستان در مسئله زبان های دولتی در این کشورها قرار گرفته است، در همۀ دوره و زمان ها پاسدار و محافظ هویت ملی، حافظ تاریخ، فرهنگ و آیین و سنت های گذشتگان ما بود ه است. این رسالت بزرگ را زبان ما در لحظه های دشوار تاریخ، که خطر و چالش هایی بر هستی معنوی و هویت ملی نیاکانمان تهدید می کردند، به بهترین وجه به اجرا رسانیده است. همین زبان مشترک بود، که در قرن های نخست اسلام ظهور آن موجب حفظ اصالت فرهنگ، احیای سنت های دولت داری و هویت و حیثیت معنوی عجم پس از اعراب گردید. همین زبان مشترک بود، که با وجود تهاجم پیوسته بیگانه زمینان به ایران زمین تاریخی و کشورداری آنها در این قلمرو کهن در طول قرون وسطی، آن همچون زبان ادب، علم، فرهنگ و دولت داری باقی ماند و به هستی خود هستی معنوی قوم های آریایی را تداوم بخشید.

در تاجیکستان در دوران شوروی نیز وقتی عوامل هویت زدا و فشارها بر فرهنگ و سنت های ملی مردم تاجیک گسترش پیدا کردند، همان رسالت حفظ هویت ملی و فرهنگی را  زبان تاجیکی به دوش خود گرفت و نگذاشت، که تاجیکان از فرهنگ و معنویات خود، جدا گردند و کیستی و چیستی خود را فراموش کنند.

در ادامه سخنرانی سفیر تاجیکستان تأکید گردید، که پس از کسب استقلال دولتی در تاجیکستان، با ابتکارات خوشایند پیشوای ملت، پرزیدنت جمهوری تاجیکستان محترم امامعلی رحمان، که پرچم بردار راستین حمایت از زبان، معنویت و فرهنگ نیاکان شناخته شده، دورۀ نو برای پیشرفت زبان تاجیکی شروع گردید، دایرۀ استفاده آن گسترش کامل پیدا کرد، با قبول قانون ویژه زبان تاجیکی در مسند زبان دولتی استقرار یافت و جهت پاسداشت روز 5 اکتبر در تقویم تاجیکستان روز زبان دولتی اعلام گردید.

سفیر نظام الدین زاهدی در فرجام سخنرانی، با اشاره به ضرورت حفظ زبان مشترک نیاکان از گزند باد و باران زمان جهانی­شوی، تأکید کرد، که صاحبان زبان امروز باید آن را با غنامندی بیش از پیش به نسل های آینده به میراث گذارند، همچنان که در وقتش نیاکان بیداردل ما در حفظ ارزش ها و مقدسات ملی، به ویژه زبان مادری خویش تلاش نموده، شاهکارهای ادیبان و فرهنگی خود را در قالب دانای توس «شاهنامۀ» بی زوال خود را به این زبان زیور بست و مهر لایزالی را به این زبان زد. ازاین رو، روز پاسداشت زبان فارسی و بزرگداشت حکیم فردوسی در جمهوری اسلامی ایران و روز زبان دولتی در جمهوری تاجیکستان نه تنها روزهای افتخار و نازش از زبان و از کاخ بی گزند نظم فارسی-تاجیکی می باشد، بلکه شامل دعوت به شناخت قدر و قیمت زبان مادری، دعوت به پاسداری و حمایت این میراث ارزشمند نیاکان هستند.

در همایش مجازی مذکور همچنین مدیر کتابخانه مرکزی به نام ایندرا گاندی ا.م.ا جمهوری تاجیکستان دکتر علوم فلسفی شادی محمد سوفی زاده نیز سخنرانی کرد، از نقش «شاهنامه» در حفظ و گسترش زبان فارسی-تاجیکی و در این هماسه بزرگ ملی عجم حفظ شدند تعداد زیاد واژه هایی، که امروز در زبان تاجیکی به همان معنای اصلی خود رایج هستند، ولی در قسمت های دیگر قلمرو زبان فارسی معمول نیستند، یادآور شد.    

 

گالری

Calendar

  • business-portal_thumb.jpg