Transport w Tadżykistanie

W okresie swojej niepodległości Republika Tadżykistanu kontynuuje rozbudowę własnej infrastruktury gospodarczej, w tym sektora transportowego, który oprócz poprawy standardu życia i zmniejszenia bezrobocia ma decydujące znaczenia dla rozwoju gospodarki. Rozwój sektora transportowego będzie wspierał handel wewnętrzny i zagraniczny, co stanowi jedno z głównych zadań, jeżeli chodzi o poprawę stosunków gospodarczych, wzrost przedsiębiorczości oraz tranzyt międzynarodowy.

Rząd Tadżykistanu skoncentrował się z kolei od pierwszych lat niepodległości przede wszystkim na wyjściu  z impasu komunikacyjnego oraz na budowie kanałów tranzytowych przebiegających przez nasz kraj. Strategia rządu Republiki Tadżykistanu na rzecz przezwyciężenia komunikacyjnego impasu została ogłoszona w 2010 roku w dorocznym przemówieniu prezydenta Republiki Tadżykistanu do Majlisi Oli - Parlamentu Republiki Tadżykistanu.

Strategia ta obejmuje następujące dwa kluczowe punkty:

Po pierwsze - budowa zintegrowanej sieci komunikacyjnej w obrębie kraju oraz podłączenie jej do międzynarodowych korytarzy  komunikacyjnych.

Po drugie - przystąpienie Republiki Tadżykistanu i ratyfikacja przez nią konwencji i umów w obszarze transportu.

Strategia rządu Republiki Tadżykistanu na rzecz przezwyciężenia komunikacyjnego impasu obejmuje budowę oraz remont dużej części tras, np. autostrady Kulob-Khorog-Kulma-Karokurum (Shohon-Zigar oraz Shkev-Zigar), Duschanbe-Kurgan-Tube-Kulob, Duschanbe-Chanok, Vahdat- Chirgatol-Saritosh (granica z Republiką Kirgijską /Kirgistanem), Duschanbe-Tursunzade (granica z Republiką Uzbekistanu), Aini-Penjikent (granica z Republiką Uzbekistanu) oraz otwarcie nowych tuneli Ozodi, Istiklol, Shahriston i Chormagzak.

Na dzień dzisiejszy  Tadżykistan z nowo pobudowaną siecią kolei, autostrad, tuneli i mostów stał się jednym z najważniejszych korytarzy transportu w regionie, który jest połączony w czterech kierunkach z krajami sąsiadującymi. 

W ciągu ostatnich dziesięciu lat zrealizowano w całym kraju  finansowane ze skarbu państwa 23 projekty inwestycyjne o łącznej wartości prawie 3,2 miliarda Somoni, by przełamać komunikacyjną izolację oraz by otworzyć szlaki do światowych portów morskich.

Jako wynik realizacji tych projektów i podjętych w tym kierunku działań zostało zbudowanych i wyremontowanych 1650 kilometrów autostrad, jak również pobudowano i uruchomiono 109 mostów oraz oddano do użytku 27 kilometrów tuneli.

Obecnie realizowanych jest 11 rządowych projektów inwestycyjnych w obszarze transportu o łącznej wartości 5,5 miliarda Somoni.

Nadal trwa odbudowa i remont dróg, podobnie jak kontynuowana jest budowa i renowacja autostrady Ayni-Panjakent-Tursunzoda-Dushanbe, autostrady Kulob-Qalai Khumb, budowa nowoczesnego terminalu w międzynarodowym porcie lotniczym Duschanbe oraz linii kolejowej Duschanbe - Kurgantube (Abschnitt Vahdat - Yovon) i Kurgantube-Nizhniy Panj, która miała się zakończyć do 2015 r.

Ponadto budowa wymaga od rządu krajowego alternatywnych dróg, tak by służyło to poszerzaniu integracji gospodarczej i by w ramach regionalnych organizacji podjąć odpowiednie kroki w celu integracji międzynarodowych sieci komunikacyjnych, by zbudować nowe sieci, które będą odpowiadać nowoczesnym standardom połączeń.

W tym celu niezbędne będzie wprowadzenie koniecznych środków w związku z realizacją projektu sieci kolejowej między Tadżykistanem - Turkmenistanem i Afganistanem, co będzie stanowiło ważny czynnik dla gospodarczego rozwoju Tadżykistanu i innych krajów tego regionu.

W dniu 21. marca tego roku w ramach wizyty prezydenta Republiki Tadżykistanu w Aschgabat została podpisana deklaracja intencji dotycząca budowy linii kolejowej na trasie Turkmenistan-Afganistan-Tadżykistan.

W ramach uzupełnienia powyższych realizacji opracowany został na okres do 2025 roku program remontu i odbudowy dróg w celu całkowitego zapewnienia wewnątrzkrajowej sieci komunikacyjnej oraz dostępu wszystkich regionów kraju do międzynarodowych autostrad. Program ten uwzględnia socjoekonomiczne zalety wszystkich aspektów oraz służyć ma obniżeniu kosztów za  usługi transportowe. W myśl tego programu pobudowanych i wyremontowanych zostanie ponad cztery tysiące kilometrów dróg oraz 576 mostów za łączną wartość  4,4 miliarda Somoni.

Przy uwzględnieniu specyfiki położenia geograficznego kraju kontynuowana będzie w Tadżykistanie praca nad rozwojem infrastruktury komunikacyjnej oraz nad stworzeniem korzystnego środowiska dla użytkowania  dróg transportu, które w niedalekiej przyszłości będą miały charakter międzykontynentalny i połączą również Azję z Europą.

Należy zaznaczyć, iż prezydent i rząd Tadżykistanu poświęcił w latach niepodległości obszarowi transportu szczególną uwagę: podpisano 39 porozumień z dziewięcioma krajami WNP oraz siedmioma krajami Azji Środkowej i Europy, jak również 27 układów z siedmioma organizacjami międzynarodowymi.

Republika Tadżykistanu przystąpiła oficjalnie do 9 międzynarodowych konwencji i porozumień:

·        Międzynarodowe porozumienie na rzecz koordynacji i nadzorowania transgranicznego transportu towarów;

·        Międzynarodowa Konwencja  w transporcie;

·        Międzynarodowy układ o znakach ostrzegawczych w ruchu  drogowym;

·        Międzynarodowe porozumienie o dostarczaniu i magazynowaniu towarów;

·        Międzynarodowa konwencja celna o transporcie towarów przy użyciu Carnet TIR;

·        Europejskie porozumienie o  transporcie i dostarczaniu niebezpiecznych towarów na drodze;

·       Międzypaństwowe porozumienie o szybko psującej się żywności oraz specjalnych pojazdach do dostarczania           tychże towarów;

·        Europejskie porozumienie o funkcjonowaniu pojazdów służbowych na międzynarodowych autostradach;

·     Porozumienie o transpozycji/wdrożeniu  bezpieczeństwa dla pojazdów i części zamiennych, które są w nich używane.

Republika Tadżykistanu będzie korzystała w przyszłości z możliwości tranzytowych międzynarodowych korytarzy komunikacyjnych Unii Europejskiej takich jak EURASEC, TRACECA, CAREC, z którymi Tadżykistan będzie  w dalszym ciągu współpracował jako wiarygodny partner w tranzytowych dostawach towarów.

W dniu 17.-18. września 2013 roku odbyło się w Duschanbe jubileuszowe posiedzenia Międzypaństwowej Komisji Organizacji Korytarza Transportowego pomiędzy krajami Europy-Kaukazu-Azji (TRAСECA), jak również Międzynarodowa Konferencja na temat "Rozwoju potencjału Azji Środkowej w okresie do 2023 roku".  Wydarzenia te zostały przygotowane i zorganizowane  zgodnie z programem wspólnie z sekretariatem TRAСECA oraz z Międzynarodową Unią Transportu. W imprezach tych udział wzięli uczestnicy z krajów członkowskich oraz obserwatorzy, mianowicie z Afganistanu, Armenii, Bułgarii, Gruzji, Kazachstanu, Kirgistanu, Litwy, Mołdawii, Rumunii, Turkmenistanu, Turcji, Iranu, jak również przedstawiciele międzynarodowych Organizacji takich jak Komisja Europejska, OSZE, SOC, ECO, Bank Światowy, Azjatycki Bank Rozwoju i inni.

Międzypaństwowa komisja opracowywała kwestie rozwoju międzynarodowego korytarza transportu TRAСECA na ostatnie lata realizacji strategii TRAСECA do 2015  roku oraz wypracowała plan działania na lata 2013-2015. Uczestnicy rozważali perspektywy przyszłych działań na rzecz rozwoju systemu transportu organizacji TRAСECA na lata 2013-2014, które przeprowadzone będą pod kierownictwem Republiki Tadżykistanu. Wszystkie strony były zgodne  co do tego, że efektywne użytkowanie  potencjalnych możliwości krajów członkowskich organizacji TRAСECA przyczyni się do wzrostu konkurencyjności i bezpieczeństwa oraz wesprze budowę wielofunkcyjnego systemu transportu, jak również przyciągnie inwestycje na nowoczesnej logistycznej bazie.

Przekształcenia zostały zrealizowane również w obszarze cywilnej żeglugi powietrznej. Stworzono w kraju atmosferę wolnej konkurencji i wolnego rynku w ramach usług lotniczych dla międzynarodowych linii oraz krajowych  spółek lotniczych. Aktywnie pracujemy nad ulepszeniem usług oraz nad wzmocnieniem roli lokalnych linii lotniczych  na rynku międzynarodowym. Do pracy w tym kierunku spełniliśmy wszelkie wymogi.

Lokale Linie Lotnicze Tadżykistanu - Somon Air, Tajik Air, East Air oraz świadczące swoje usługi w Tadżykistanie zagraniczne linie lotnicze  takie jak Turkish Airlines, Fly Dubai, China South Airlines, Kam Air, Osmon Air, Utair, Ural Airlines, Sibir Airlines uruchamiają regularne loty do ponad 20 destynacji w 11 krajach za granicą, przy czym liczba połączeń nieprzerwanie rośnie.